Astronomi bölümü
Abdurahman b. Ömer b. Muhammed eş-şufi (903-986)nin Gök küresi ;sabit yıldızlar astronumisinin kitabına göre dayanılarak yapılmıştır.
Ustralp. 16 Yüzyıl öncesi dönemden kalan ustralpların en büyügü. 1222 yılında abdurrahman b. Sinan el -Ba lebekki en- Neccar tarafından Şam'da Yapılmıştır
Büyük Sekstant. Merağa Rasathanesinin Merkezi kulesinin günümüze ulaşan kalıntılarına dayanarak yapılan sekstantın modeli.
Astronumik Yükseklik ve Azimutları Ölçme Aleti; Merağa Rasathanesi'nde (1260 yıllarında) kullanılmaktaydı.(Bu aler Bir dikey ölcek üzerinden yüksekliğin sinüsünü belirleme aleti olarakda kullanılıyodu.)
Çift Bacaklı Alet : Merağa Rasathanesi'nde Müettededin el -Urdi (1265 yıllarında ) merdiyen dairesindeki yükseklikleri ölçmek için icat ettiği alet.
Merağa Rasathanesinin 1279 yılında yapılan Gökküresinin 1562 yılından beri Dresden'de bulunan orjinalinin modeli.
Gündönümü Noktasını Ölçmeye Yarayan Alet. Merağa Rasathanesinde (1265 Yıllarında) güneşin burçlar dairesinde gündönümü noktasını ölçmekte kullanılmıştır.
Zat el-halak (Çemberler aleti). Merağa Rasathanesinde (1260 dolayı) durağan yıldızların enlem ve boylam derecelerini ölçen aletin modeli. Rasathane kitabının tarif ve resimlere göre yapılmıştır.Not :Elimizde olmayan nedenlerden ötürü resim yan durmaktadır lütfen kusurumuza bakmayınız.
Çift Kadranlı Alet. Merağa Rasathanesi mensuplarından Müeyyededin El urdi (1260yıllarında) nin icadi ;bu alet iki astronomun , astronomik yükseklikler ve azimutlar üzerinde eş zamanlı olarak gözlem yapabilmelerini sağlıyordu.
Hareket Edebilir Nişangahlı Alet. Merağa Rasathanesinde (1260 yıllarında) Güneşve Ayın görünüşteki çapını ölçmekte kullanılıyordu
Semerkant Rasathanesi
Semerkant Rasathanesi Timurun torunlarından Muhammed Taragay tarafından kurulmuştur.Uluğ Bey bizzat astronom idi. Bu girişiminde kuşkusuz Merağa Rasathanesinden esinlenmişti. Binanın tam olarak nezaman yapıldığı bilinmiyor.Abdurrezzak Semerqandi 1420 yılı olaylarını anlatırken bu yılda kurulan medrese , tekke bağlamında bir rasathanenin inşasından bahsetmiştir ancak bundan Rasathanenin gerçekten bu binalarla aynı zamanda doğduğu sonucunu çıkarmak güçtür. İslam kültür çevresinin en ünlü rasathanelerinden biri olmuştur.
İki Bacaklı Alet İstanbul Rasathanesi (1576 yıllarında)nde getirilen bu alet gök cisimlerinin her yöndeki yüksekliklerini ölçmeyi sağlıyodu.
Kirişli Alet İstanbul Rasathanesinin (1576 yıllarında) esklilerin gündönüm burçları dairesindeki yerini bulmak için kullandıklarının yerini alması maksadıyla yapılan alet.
Yükseklikleri Ve Azimutları Ölçmeye Yarayan Alet. Uranienburg Rasathanesi (1577-1597)nde Tycho Brahe Tarafından Meraga Rasathanesi aletinin biraz değiştirilmiş hali.
Yükseklik Ölçüm Aleti. Ebu Naşr es Samuel b. Yahya el-Magribi nin tanıttığı yükseklik açısını ölçen 3 aletten birincisi; sonuç kosinüs olarak alınır.
Yükseklik Ölçüm Aleti. Ebu Naşr es Samuel b. Yahya el-Magribi nin tanıttığı yükseklik açısını ölçen 3 aletten üçüncüsü; sonuç kosinüs olarak alınır.
Yükseklik Ölçüm Aleti. Ebu Naşr es Samuel b. Yahya el-Magribi nin tanıttığı yükseklik açısını ölçen 3 aletten ikincisi; sonuç kosinüs olarak alınır.(Resim Yandır)
Kapsamlı Alet. Bu aleti hamid b. el-hidr el-hucendi (10. yüzyılın 2. yarısı ) icat etmişti. Güneşin yükseklik ve azimutunu ölçer , gündüzleri zaman ölçümünü sağlar.
Meridyen doğrultusunu (önle çizgisini ) endoğru birşekilde ölçmek için İbnu 'l-Heysem ' in 11. yy başlarında icat etti alet. bu 16. yy. da avrupaya ulaştı model ibni Heysemin kitabına dayanılarak yapıldı
Kendi Çevresinde Eşit Hareketle Dönen Küreli Alet. Muhammed b. Ahmet el - hazimi (11. m . yyıl)' nin tarifine göre kumda çalışan bir alet.Yıldız kümeleri , ekliptik ve gök ekvatoru ile birlikte bir gök küresi kumla eşit hareketli olarak döndürülür.
cabir b. eflah'ın (12. yy) Avrupada torquetum (Türk aleti) diye yayılan astronomik aletin modeli.
Duvar Kadranı . İstanbul rasathanesinin güneşin enlem yükseklikleriyle gezegenlerin meridyenlerden geçiş anlarını ölçmeye hizmette kullanılıyordu.
Azimut ölçen Büyük Yarım Daire. Uranienburg Rasathanesi (1577-1597)nin Tycho Brahe tarafından azimut ve yükseklikleri ölçmek için Meraga ve İstanbul öncellerine dayanarak yaptı rasat aleti.
Zoydak Halkalı Küre. Tycho Brahe'ını yıldızların enlem-boylam derecelerini ölçmeye yarayan çemberler düzeni.
Çemberler aleti ;İstanbul rasathanesinde (1576y.) durağan yıldızların enlem ve boylam derecelerini ölçen aletin modeli. Rasathane kitabının tarif ve resimlerine göre yapılmıstır.
Yıldızlar Arasındaki Mesafeyi Ölçmeye Yarayan Alet. Hareketli yapısı sayesinde 3 boyutta ölçme yeteneğine sahip olan bu alet, istanbul rasathanesi (1576 yıllarında) 'nin buluşudur.
Ahşap Büyük Kadran Astronomik yükseklikleri ölçmek için Tycho Brahenin 1576 yılında ilk defa yaptığı sanılan alet.İstanbul Rasathanesindeki önceli için bkz.env.ne.A.4.03